Serendipity

To jedno z najtrudniejszych do przetłumaczenia na język polski słów.

W oryginale, oznacza odkrycie czegoś przez przypadek w trakcie poszukiwania czegoś innego.

W słowniku angielsko-polskim PWN słowa serendipity nie ma w ogóle. W słowniku oksfordzkim, również wydanym przez PWN, słowo serendipity już jest, choć bez bezpośredniego tłumaczenia… tłumaczone jest na przykładzie zdania jako – zupełnym trafem.

A słowo to robi karierę na świecie i jest bardzo często używane. W Wikipedii ma nawet bardzo rozbudowany opis: http://en.wikipedia.org/wiki/Serendipity

Może czas, by ktoś to słowo do języka polskiego wprowadził – czy to poprzez zapożyczenie (brzmiałoby po polsku dość dziwnie), czy też poprzez wymyślenie jakiegoś innego polskiego słowa. „Przypadkowo” nie zawiera bowiem pełnego znaczenia semantycznego. Nawet jestem gotów ufundować nagrodę za najciekawszą propozycję.

12 myśli na temat “Serendipity”

  1. Witam,

    Moje tłumaczenie:

    serendipity: szczęście w dokonywaniu przypadkowych, niespodziewanych i fortunnych odkryć

    lub

    serendipity: szczęście w dokonywaniu przypadkowych, nieoczekiwanych i fortunnych odkryć

    Serendipity brought me to the very term „Serendipity” quite a few years ago and it has accompanied me since then.

    Uwielbiam to pojęcie i to angielskie słowo od dawna. Uważam, że nie tylko jest jednym z niewielu najtrudniejszych sformułowań do przetłumaczenia na polski, ale też jednym z najpiękniejszych i najciekawszych angielskich słów.
    Powinno mieć jednoznaczne polskie tłumaczenie i osobiście widzę tu tylko możliwośc neologizmu takiego jak może „serendypicja”, czy „serendypizm” ze wskazaniem na to pierwsze.

    Pozdrawiam,
    Łukasz.

    PS Nagroda bardzo by się przydała kalece bez pracy z rentą 460 zł/mc 😦

  2. 2 marca 2010 r. dostałem następującą odpowiedź od Redakcji Słowników Języka Polskiego PWN:

    serendipity

    Serendypia – polska Wikipedia publikuje już to słowo. W słowniku języka polskiego jeszcze się nie znalazło, a na świecie serendipity robi olbrzymią karierę. Czy w polskiej literaturze już się gdzieś pojawiło i jeśli tak, to jak od serendypii utworzyć przysłówek i przymiotnik? A jeśli nie, to w jaki sposób należy to słowo tłumaczyć?

    Nie znam polskiego odpowiednika tego słowa, nie wiem nawet, czy już trzeba je tłumaczyć, skoro jest mało znane i w razie potrzeby można się posłużyć wersją oryginalną. Zanotował ją Władysław Kopaliński w swoim słowniku wyrazów obcych:
    serendipity (rzekomy) dar znajdowania cennych a. miłych rzeczy, których się nie szukało; szczęśliwy dar dokonywania przypadkowych odkryć.
    — ang. ‚jw.’ od Serendib ‚dawna nazwa Cejlonu (z arab. Sarandib)’; zdolnością taką obdarzani byli bohaterowie bajki pers. Trzej książęta z Serendipu.

    Pewną niedogodnością posługiwania się w polszczyźnie nazwą oryginalną jest to, że jako zakończona na -y powinna być nieodmienna (jak party) lub używana tylko w liczbie mnogiej (szorty). Proponowana przez Pana serendypia jest wolna od tej wady, ale pozostaje słowem mało rozpowszechnionym. W Korpusie Języka Polskiego PWN serendypiinie ma (serendipity występuje ty tylko raz), w internecie ok. 2000 wskazań, jak zwykle z powtórzeniami, to też niewielka jak na internet liczba.
    Gdyby od serendipii chcieć utworzyć przymiotnik, to można by brać za wzór przymiotniki od innych rzeczowników na -pia. Wybór nie jest jednoznaczny, ale np. słowo serendypijny – jak utopia, utopijny – wydaje mi się dość zgrabne.
    – Mirosław Bańko, PWN

    I dla mnie prof. Bańko wygrywa ze słowem seredypia, serendypijnie

    PS. Przepraszam, że nie zamieściłem tu tego komentarza wcześniej – brak czasu i przeoczenie

  3. – Wynik przypadku
    – Ukryty traf
    – Podwójne dno
    – Zbieżny traf
    – Z krosowany wynik

    Pozdrawiam

  4. Mejla wysłałem, ale wcześniej powinny być jakieś „contest rules” 😉
    Często mi się zdarza coś tam odkryć i mam na to pojęcie, ale mogło by nie przypaść do gustu hehe ;]

  5. O, dziękuję za linka do polskiej wikipedii. Jak widzę mamy już polskie słowo. A i eureka jest bardzo ciekawym pomysłem na tłumaczenie, choć to zupełnie z innej bajki.

    reptile napisz do mnie na priv – mirek.jasinski(małpa)regan.com.pl. Nagrodę już masz za szybkość reakcji i za ciekawy pomysł do dyskusji.

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie z Twittera

Komentujesz korzystając z konta Twitter. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. Wyloguj /  Zmień )

Połączenie z %s