Wskaźnik bieżący i szybki

Obserwuję na szkoleniach, że te dwa wskaźniki sprawiają dość dużo problemów w interpretacji.

Zacznijmy od wskaźnika bieżącego. Jest to ulubiony wskaźnik księgowych, biegłych rewidentów i analityków bankowych, którzy nie uczestniczyli w moich szkoleniach.

 

Logika konstrukcji wskaźnika jest dość prosta:

wskaźnik bieżący = aktywa bieżące / zobowiązania bieżące

Interpretacja stosowana w literaturze również wydaje się łatwa do zrozumienia – jeśli wskaźnik bieżący > 1 firma nie powinna mieć problemów z regulowaniem bieżących zobowiązań. Nic bardziej błędnego!

Na szkoleniach bankowych walczę z tym wskaźnikiem i próbuję przekonać analityków, by wykreślili go na dobre ze swego narzędziowego zestawu. Są bowiem inne wskaźniki, które pozwolą nam lepiej zrozumieć płynność firmy.

Analitycy czasem bronią się, że przecież mają również wskaźnik szybki, zwany także wskaźnikiem podwyższonej płynności:

wskaźnik szybki = (aktywa bieżące – zapasy) / zobowiązania bieżące 

który eliminuje z licznika najmniej płynny element – zapasy.

Szkoda czasu na te wskaźniki. W dobrze zarządzanej firmie wskaźnik bieżący powinien dążyć do zera i zaraz to udowodnię. Zresztą, jeśli spojrzymy na dane historyczne dla firm amerykańskich, zobaczymy że trend w raportowanych co roku wskaźnikach jest widoczny i oczywisty:

Najpierw powróćmy jednak do konstrukcji wskaźnika bieżącego. Zacznijmy od licznika.

Aktywa bieżące, to aktywa obrotowe. Najlepszą definicję znajdziemy w ustawie o rachunkowości:

Dla celów analitycznych możemy pominąć rozliczenia międzyokresowe kosztów. Oczywiście zignorujemy tą pozycję tylko wtedy, gdy nie stanowią one istotnego składnika aktywów obrotowych. Będzie to miało zastosowanie dla większości przedsiębiorstw.

Możemy więc nasz wzór na wskaźnik bieżący przekształcić w następujący sposób:

Logika wskaźnika staje się bardziej czytelna. Możemy też łatwiej zrozumieć, dlaczego wskaźnik ten nie spełnia żadnej użytecznej funkcji w analizie. Wysoki wskaźnik bieżący nie musi jednocześnie oznaczać wysokiej płynności. Poleganie na tym wskaźniku może doprowadzić nas do błędnych wniosków.

Pomyślcie proszę przez chwilę – firma ma wysoki wskaźnik bieżący. Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że nie będzie miała żadnych problemów z regulowaniem bieżących zobowiązań. Jeśli natomiast przeanalizujemy poszczególne składniki licznika, może się okazać, że firma:

• ma wysokie zapasy niezbywalne
• ma nieściągalne należności, na które nie dokonała jeszcze odpisu aktualizacyjnego

to natychmiast widzimy ułomności wskaźnika bieżącego.

Musicie też wiedzieć, że dyrektorzy finansowi często sterują tym wskaźnikiem. Jeśli wskaźnik bieżący >1, to spłacając zobowiązania bieżące posiadaną na koncie gotówką na koniec okresu obrachunkowego – poprawią wskaźnik bilansowy:

Trochę inaczej trzeba tym wskaźnikiem sterować, gdy jest on poniżej jedności. Wtedy przestajemy płacić dostawcom w ostatnim kwartale i wskaźnik będzie nam się automatycznie poprawiał. Dostawcom płacimy wtedy po dniu bilansowym – ale w ten sposób możemy ocalić zdolność kredytową firmy, gdy w naszym banku stosują kryterium odcięcia na poziomie 0,8-0,9.

A teraz dowód na to, że wskaźnik bieżący powinien dążyć do zera.

1) W dobrze zarządzanej firmie musimy optymalizować zapasy. Firmy stosują różne techniki by zarządzać zapasami. Poczytajcie o tym choćby w „Drodze Toyoty”, gdzie zapasy utrzymywane są na poziomie dni lub nawet godzin. Zapasy powinny więc dążyć do zera.

2) Konieczności minimalizacji należności nie muszę chyba nikomu tłumaczyć. Tu również firmy dobrze zarządzane próbują tak konstruować swoją ofertę dla odbiorców, by należności nie było

3) Jak zapewne czytaliście już wielokrotnie na moim blogu, firma nie powinna utrzymywać zbyt wysokiego poziomu gotówki. Gotówka musi pracować, musi być inwestowana w inne składniki aktywów na których będzie generować ROA.

4) Jeśli prawdą są punkty 1-3 powyżej to licznik dążyć będzie do zera.

5) Koszt finansowania w dużej mierze zależny jest od tenoru – im krótszy czas, tym tańszy pieniądz. Tak więc dobry dyrektor finansowy będzie dążył do zapewnienia jak najtańszych źródeł finansowania. Więcej na ten temat znajdziecie w zakładce „zarządzanie pasywami”.

6) Jeśli licznik będzie dążył do zera, a mianownik do nieskończoności, to wskaźnik bieżący będzie dążył do zera.

By zrozumieć płynność firmy, możemy zapomnieć o tytułowych wskaźnikach i zamiast tego skoncentrować się na zrozumieniu cyklu zapasów, należności i zobowiązań – więcej na ten temat znajdziecie w zakładce „zarządzanie kapitałem pracującym”

Wszystkim uczestniczącym dalej w szkoleniu Finanse 101 życzę udanych analiz 🙂